Zorg op afstand en Covid-19 (Corona)

on maart 10, 2020

Vrijdag 28 februari namen Ralph Bouman en ik onze tweede aflevering van de Zorgvernieuwend podcast op. De dag nadat de eerste besmetting in Nederland met het Covid-19 virus een feit was. Tijdens de opnames bespraken we de mogelijkheid dat zorg op afstand mogelijk een rol kan spelen in de zorg voor de cliënt in de thuiszorg met (een verdenking op) het virus. We vroegen ons af of de inzet van bijvoorbeeld beeldschermzorg een vlucht kon nemen. Al dan niet om de standaard vorm van zorg te vervangen dan wel om informatie te verschaffen aan de cliënt met het virus. Maar waarom nu eigenlijk wel?

Gedrag volgens Fogg: B=mat

B.J. Fogg beschreef eerder in zijn Fogg Behavior Model de drijfveren van het menselijk gedrag. Volgens Fogg’s model is gedrag (Behavior) om een handeling te verrichten een product van drie factoren, namelijk Motivation (motivatie), Ability (vermogen) en Trigger (trigger).

Fogg Behavior Model

Gedrag wordt dus beïnvloed door deze factoren. Wanneer de persoon in kwestie hoge motivatie heeft maar wanneer deze niet het vermogen heeft om een bepaalde handeling uit te kunnen voeren zal het veelal niet uitgevoerd worden. Wanneer de persoon in kwestie geen motivatie heeft om de handeling uit te voeren maar wanneer deze wel het vermogen heeft om het uit te voeren wordt het ook veelal niet uitgevoerd. In de bovenstaande tekening zie je deze uitkomsten aan de linkerkant van de blauwe lijn. De andere kant van de blauwe lijn geeft het moment aan dat de persoon in kwestie wel de handeling uitvoert. De trigger is hierbij een moment waarop de persoon er aan herinnert wordt om iets te doen. Handelingen die men goed kan en graag doet worden vaak niet gedaan wanneer er geen moment is dat er aan herinnert wordt. Gewoonweg omdat men er niet aan denkt.

Fogg en beeldschermzorg

Ook de inzet van beeldschermzorg kun je in dit model plaatsen. Het gebruik van beeldschermzorg wordt vaak gezien als complex, het gebruik van software ligt niet in de normale werkzaamheden van de zorgverlener. Daarnaast is het een andere manier van zorg die de medewerker van een zorginstelling niet gewend is om op deze manier te leveren. Door vele medewerkers van een zorginstelling wordt het vervangen van de reguliere zorgmomenten door beeldschermzorg als een handeling die niet nodig is. Een handeling waarvan het belang niet wordt ingezien zorgt veelal voor een lage motivatie. Wanneer je dit in het model plaatst zal dit veelal aan de linkerkant van de blauwe lijn vallen.

Op het moment van schrijven zijn de aantallen van besmetting verveelvoudigd en zijn er vele maatregelen getroffen om de uitbraak van het virus te remmen. Hierbij hoort ook dat cliënten in de thuiszorg die verdacht worden van het dragen van het virus of zijn gediagnosticeerd met het virus minder of niet bezocht kunnen worden. Ook zijn er minder zorgverleners door verdenking of diagnose van het virus. Toch willen we de zorg leveren waar de cliënt recht op heeft, als echte zorgverleners betaamd! Dit kan zorgen voor een hoge mate van motivatie om het middel beeldschermzorg te gebruiken. Een vervanging van de reguliere zorg omdat het niet anders kan. Het is aan de aanbieder van het middel beeldschermzorg en de ondersteuning op dit gebied binnen de zorgorganisatie om het zo makkelijk mogelijk te maken om het product te gebruiken. En de triggers zijn bekend… Corona en de zorg die geleverd moet worden, samen met onze collega organisaties!